Wat nu…?

In dit eerste praktische deel van Summit 3 gaan we het hebben over emoties. Specifiek over de emoties die we niet van ons zelf mogen ervaren, die we onszelf geen toestemming geven om te ervaren, de emoties die we wegdrukken. Het was voor mij tot 2019 dat ik mezelf op dit vlak weinig serieus nam. Daar was ik me nog niet van bewust. Het was dat ik geen idee had hoe ik moest dealen met emoties, met een onderdeel van mezelf en hoe de emoties nu relevant waren voor mijn leven. En wanneer het leven niet te gecompliceerd werd, was het niet een groot probleem en wist ik mezelf prima om deze emoties heen te maneuvreren met mooie praatjes en het negeren hiervan waardoor mijn leven best ‘goed’ bleef.

Echter, op deze manier van leven werd onhoudbaar. Het leven werd namelijk veel gecompliceerder. En dit met de geboorte van mijn oudste zoon Damai in 2012. Het was op het moment dat ik vlak na zijn geboorte met hem in mijn handen stond, dit prachtige kwetsbare leventje aankeek en dacht: hoe in hemelsnaam ga ik hem beschermen tegen alles wat daarbuiten is? BOEM! Daar lag ik in een van mijn diepste putten van mijn leven. Het waren mijn emoties van angst, onzekerheid, machteloosheid die in minder dan een fractie van een seconde door mij heen schoten die deze vraag bij mij liet geboren worden. De enorme schok die dit bij mij teweegbracht, was te veel voor me. Ik sloot me onbewust hiervan af en daarmee wierp ik mezelf in de diepte van de put.  Elke dag dat ik van deze emoties onbewust bleef, groef ik mijzelf langzaamaan steeds dieper en dieper in de put, alsof ik in een moeras langzaam wegzonk.

Aan de oppervlakte zette het hectische en chaotische leven van ons als jonge ouders zich voort. De dagelijkse verzorging van Damai, het ontdekken van alle verantwoordelijkheden die bij dit ouderschap hoorde en tegelijkertijd alle zaken onderhouden die rondom ons heen circuleerden van studies, werk en relaties eiste langzaam zijn tol. Het startte met het acuut oprispen van dusdanige hoeveelheden maagzuur dat ik er een aantal dagen ziek van was. Een week later tijdens het hardlopen blokkeerde mijn linkerknie waardoor ik niet meer instaat was deze meer dan 90 graden te buigen. Niet veel later volgde pijnklachten in mijn linkerschouder waardoor ik deze slecht kon optillen. Ik voelde me als een bak lood na een dag werken, totaal uitgeput. Als osteopaat wist ik dat al deze klachten met elkaar gelinkt waren maar een directe oplossing was niet voorhanden – zo stelde ik. Er waren dagen dat ik maar naar eten hoefde te kijken wat het maagzuur al ophoog deed golven. Gek werd ik hiervan. Mijn knie zorgde ervoor dat ik niet fatsoenlijk op de grond kon zitten en met regelmaat struikelde. Ik wist heel goed welke risico’s hieraan verbonden waren wanneer ik door zo’n stomme struikeling mijn kruisbanden en de beide menisci eenvoudig weg aan fladder zou kunnen scheuren. Dan was ik nog verder van huis!

Een aantal osteopathiebehandelingen waarbij mijn maag, twaalfvingerige darm, linkervoet en knie behandeld werden gaf goed soelaas. De grootste klachten van maagzuur waren verdwenen, mijn knie kon beter buigen, mijn schouder kon meer aan en ik voelde me duidelijk energieker. Hierdoor ging het sporten en werken beter en omdat ik meer energie over hield aan het einde van de dag, was er nog ruimte voor aandacht voor vrouw en kind. Mijn lichaam voelde weer voor een groot deel vrij aan. Ik kon me weer voor 80% vrijelijk bewegen. De overige 20% aan klachten en ongemakken die overbleven en zo nu en dan de kop op staken, accepteerde ik voor wat het was. Ik voelde me weer ‘goed’ en daarmee vervolgde ik mijn leven zoals ik gewend was. Fysiek gezien was ik uit mijn put.

Emotioneel gezien was daar echter nog niet. Al dat negeren en verdoven van deze emoties lag als een steeds zwaarder wordende deksel op mijn put. Alsof bij elke genegeerde emotie het gewicht van de deksel liet toenemen en tegelijk de druk in de put toenam. Soms waren er dan momenten in mijn leven, vaak de kleine dingen, waardoor de druk van al die emoties te veel was voor de zware deksel en alle emoties als een explosie van woede, frustratie en pijn een uitweg zocht. Die explosie richtte schade aan aan de mensen die in mijn buurt waren: in de supermarkt, onderweg tijdens het autorijden, maar ook de mensen die het dichtstbij me stonden: vrouw en kinderen. Op mijn slechtste momenten kwam er zoveel woede bij me naar boven dat ik bang voor mezelf werd. Bang voor de schade die ik in het moment van verstandsverbijstering kan aanrichten, bij mezelf en bij de anderen. In deze waan van emotionele kots kon ik de mens -achter de persoon tegen wie ik tekeerging- niet meer zien. Door deze uitbarsting kwam er ruimte in mijn put. Ik voelde dan enige opluchting, maar dit werd direct gevolgd door een verdieping van de val: de schaamte en de schuld over emotionele uitbarsting en de bijkomende schade borrelde op. Maar ook dat liet ik mezelf niet voelen. Met allerlei redeneringen en mooie praatjes of simpelweg doodzwijgen, trok ik het gelijk naar me toe om deze als een soort van vergoelijking van mijn uitbarsting te gebruiken in de hoop dat de ander het zou kunnen begrijpen. De ander zou het móeten begrijpen.

Het was tot 2019 toen ik, eindelijk, op emotioneel vlak uit de put kon klimmen. Het was toen dat ik ‘toevallig’ tegen een cursus aanliep waar onder andere de onbewust onderdrukte negatieve emoties aandacht kregen. Tijdens deze cursus kwam ik tot de ontdekking dat mijn emoties er wel terdege toe doen. Sterker nog: het is de motor van wat mij beweegt.  

Er kwam een enorm lading aan negatieve emoties in mij los en voelde ik intens mijn diepere frustratie, mijn wanhoop, mijn onvermogen, mijn angst. Bij elke emotie die ik ervaarde, kwam er een oude bekende pijn in mijn lichaam opzetten. Oude pijnen die ik langer of korter geleden ervaren heb. Zelfs pijnen die ik in mijn pubertijd ervaren heb. Zo gaf angst bij mij liespijn rechts, woede schouderklachten aan de rechterkant en wanhoop hoofdpijn. Na het ervaren van deze emoties volgde lange golven van verdriet met vele tranen. 

Deze ontlading gaf ruimte in mijn lichaam waardoor deze zeer ontspannen aanvoelde; in mijn hoofd brak het licht door waarna er ruimte kwam voor oude bekende beelden van mijn oudste zoon vanaf het moment van 2019 terug tot aan zijn geboorte. Het herbeleven en doorleven hiervan gaf dat het licht nog sterker ging stralen. In dit heldere moment kwam het diepe besef dat ik achter mijn emoties van onzekerheid, machteloosheid en angst enkel en alleen liefde lag. Liefde voor mijn net geboren prachtige zoon Damai, wat ‘vrede’ betekent. Die liefde tussen mij en hem is het enige dat telt. Om deze gevoelens van intense liefde circuleerde de gevoelens respect, waardering en bewondering voor het gegeven en ontvangen leven. 

De drie jaar die volgden, paste ik dit voortdurend op mij zelf toe. Wanneer ik ervaarde dat er iets in mijn lichaam gebeurde zoals een pijntje of een moment van intense vermoeidheid vroeg ik mezelf af: wat is er net gebeurd en welke emotie voel ik nu voel of voelde ik daarbij? Ik ontdekte al snel dat een fysieke sensatie van vermoeidheid frequenter de emotie ‘moedeloos’ is dan een fysieke vermoeidheid door slaaptekort of suikerdipjes. Dan is dus koffiedrinken of suikers eten een manier van mij om de vermoeidheid te verdoezelen. Het waren de onbewust onderdrukte emoties die verantwoordelijk waren voor een verhoogde sluimerende staat van stress en onrust. Dit maakte dat ik me meer overgaf aan slecht eten, meer koffie, meer alcohol, minder sporten en tegelijk de aanjager was van nog meer irritaties, onvermogen en wanhoop. Het was door mijn eigen onvermogen hoe om te gaan met mezelf dat ik verviel in een vorm van zelfdestructie en mijn omgeving in deze val meesleurde en daarmee mijn huwelijk aan het wankelen bracht. 

Het was in deze jaren dat ik me langzaamaan steeds meer het inzicht kreeg dat ik, terugkijkend op mijn leven, zoveel onderdrukte woede en irritaties in me had dat het in perioden grauw en grijs in mij aanvoelde. Dit stapelde zich op en maakte grijze luchten tot duisternis die soms zo dicht en zwaar aanvoelde dat ik afgestompt van het leven mijn leven leefde. Deze overlevingsmodus uitte zich fysiek in episodes van nek- en schouderklachten, hoofdpijn, liesklachten, maagklachten, hartkloppingen, knieklachten en rugklachten. Het was elke stap die ik zette vanuit onbewust onderdrukte emoties dat ik niet meer helder had wat ik precies wilde en waar ik precies liep. 

De andere kant van de medaille was dat wanneer ik negatieve emoties van irritaties ervaarde, dat kon ik dit beter erkennen; ik werd me steeds meer bewuster van mijn staat van ‘zijn’ – bewust-zijn. Dit is meestal voldoende om te voorkomen dat ik in een val te recht zou gaan komen. Op een ander moment bracht ik mezelf in gedachten terug naar de desbetreffende situatie en deze negatieve emoties nogmaals te beleven en daarbij te onderzoeken of er onder deze emoties nog andere negatieve emoties verscholen lagen. Zodoende was ik veel meer bewust van wat erin mijn emotionele wereld afspeelde en hield ik mijn eigen autonome zenuwstelsel schoon, voelde ik me ontspannener, vitaler, energierijker en bovendien pijnvrij. Geen knie-, schouder- of nekklachten of ongemakken in de maag meer.

Ik ben precies waar ik zijn moet, voor nu. Al deze putten waren nodig om mij te brengen waar ik nu ben. In de put komt het besef ‘dit tolereer ik niet meer’, maar hoe verder? De onbewust onderdrukte emoties naar een bewust niveau te brengen en hier dagelijks mee bezig te zijn, wars voor mij een van de grootste stappen die ik kon zetten naar een licht en vrij beweeglijk leven. Het herkennen van de grote motor van mijn leven: emoties. Het zit al in de naam: e-motion, beweging. Ik heb dit proces als een van de grootste verrijkingen in mijn leven ervaren. Een stuk dat ik verloren ben direct na de geboorte van Damai en hervonden heb in 2019. Deze verrijking gun ik jou ook. Daarom wil ik je meenemen in een deel van het proces. 

Opdracht 1.

Allereerst ga je weer een Ontdekkings-STAP schrijven over het bovenstaande stuk van summit 3, etappe X. Wat heb je gehaald uit dit stuk, waarom vind je dat belangrijk en hoe kan je dit toepassen in je leven? Deze Ontdekkings-STAP opload je, net als de andere Ontdekkings-STAPPEN, weer in de online leeromgeving. 

Opdracht 2.

Daarna ga je starten met het leesboek van Zero Pain Now. Lees in de komende vijf dagen, iedere letter in het boek vanaf het begin t/m blz. 179 (6 hoofdstukken) met volle aandacht. Dat wil zeggen: dus geen snellezen, bladeren, stukken overslaan etc. Wel nodig ik je uit om te markeren, te onderstrepen en aantekeningen te maken. Stop dus na hoofdstuk 6. Nadat je dit deel van het boek gelezen hebt, schrijf je opnieuw een Ontdekkings-STAP en upload je deze weer in de leeromgeving.

Nadat je klaar bent met lezen van de eerste zes hoofdstukken van het boek Zero Pain Now, kan je starten met het invullen bijbehorende werkboek tot en met Day 5.  Plan hier steeds echt 5 dagen achter elkaar eventjes tijd voor in. Het invullen van het werkboek kost meestal 15-30 min. per dag. Zodra je Day 5 hebt gedaan, stop dan met het werkboek totdat wij elkaar zien.

Opdracht twee heeft dus drie deel opdrachten. Eén het lezen van het boek Zero Pain Now, twee is het schrijven van een Ontdekkings-STAP over dit boel en drie is het invullen van het bijbehorende werkboek tot en met Day 5.

(toevoegen emotielijst)

Opdracht 3.

De volgende opdracht is een training in ‘omdenken’. Met behulp van dit audioboek en gebruik te maken van de technieken, lukt het veel mensen om een groot deel van hun lijst met stressfactoren weg te strepen, puur omdat ze hun visie of gedachten over de stressfactor hebben getransformeerd.

Een prachtige methode om het basisprincipe van ‘omdenken’ te leren is ‘The Work’ van Byron Katie. Byron Katie is één van ‘s werelds grootste autoriteiten op het gebied van positieve psychologie en het leren loslaten. Toen ik zelf begin 2019 mijn eerste coaching programma volgde was de eerste opdracht:


“Luister deze week minstens 2x volledig naar het audiobook ‘Loving What Is’ van Byron Katie  en vul minstens 7 ‘Judge Your Neighbour Worksheets’ in. Tip: luister op 2x de snelheid…”

Ik heb hier destijds, en nog steeds enorm veel aangehad en was verwonderd over de effecten die dit ‘omdenken’ op mijn gedachten, mijn perfectief en daarmee op mijn stress. En dit gun ik jou ook! De opdracht is tevens een voorbereiding op de tweede sleutel van Summit 3 – Betrokkenheid.

Luister minimaal 3 uur naar het 6.51 uur durende audioboek ‘Loving What Is’ van Byron Katie. Maak hiervan een Ontdekkings-STAP en upload deze in de online leeromgeving.


Dit boek is verkrijgbaar via Audible.com . Kies in Audible de ‘korte’ versie van 6.51 uur. Luister deze het liefst natuurlijk gewoon volledig. Als het goed is, heb je een credit, of als cadeau via de email, ontvangen om dit audioboek af te rekenen. Mocht dit niet het geval zijn, laat het me dan weten.

Ik vind luisterboeken één van de meest toegankelijk manier om nieuwe dingen te horen en te leren. Ik gebruik mijn reistijd, wandelen maar vooral mijn sporten als een moment om naar een luisterboek te luisteren. Op deze manier kost het me ook niet meer tijd. Op deze wijze heb ik het afgelopen jaar 12 boeken, waarvan een aantal meermaals, beluisterd. 

Nadat je dit boek geluisterd hebt, werk door twee ‘oordeel-over-je-naaste-werkbladen’.  Alle benodigde informatie en werkbladen kan je vinden in de online leeromgeving. Lees voordat je het formulier invult eerst goed de instructies die erboven staan! Verplaats jezelf vooral goed terug naar de situatie die je wilt beoordelen. Neem daar een paar minuten voor. Voel opnieuw wat je tóen voelde. 

Met behulp van het formulier  kan jij voor jezelf namelijk allerlei oordelen, negatieve overtuigingen en stressfactoren neutraliseren of ombuigen. Op deze manier creëer je meer rust in hoofd, waardoor je lichaam meer tijd heeft om te herstellen en te groeien. De mindsets die ontstaan als gevolg van ‘Het Werk’ zijn onder andere handig omdat ze deze methode zelfs toe kunnen passen om oordelen of klachten om te buigen, zoals:

‘Mijn ex-man is een lul en had mij niet moeten mishandelen’ 

‘Samuel moet luisterboeken in het Nederlands geven in plaats van in het Engels’

‘Mijn frozen shoulder had sneller moeten genezen’

‘Dit traject kort me wel erg veel tijd’ 

‘Een abonnement op Audible is een domme investering’

Je zal precies begrijpen wat ik hier mee bedoel zodra je hebt geluisterd naar het boek en het werkblad hebt ingevuld.

Deze derde opdracht bestaat dus ook uit drie delen. Eén het luisteren van minimaal drie uur naar ‘Loving What is’ van Byron Katie, de tweede is een Ontdekkings-STAP schrijven over dit luisterboek en ten derde het invullen van twee ‘oordeel over je naasten’-werkblad. Ga je gang!

Download: oordeel over je naaste welkblad